Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nysie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

16 stycznia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Nysie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Katarzyna Sanocka

Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Kozłowska

po rozpoznaniu na rozprawie 08 stycznia 2025 r. w N.

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko pozwanemu R. S.

o podwyższenie alimentów

I.  oddala powództwo,

II.  nie obciąża powódki kosztami procesu.

Sygn. akt III RC 289/24

UZASADNIENIE

J. S. złożyła pozew przeciwko R. S. o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Nysie z 26 stycznia 2010 r. w sprawie III RC 466/09 z kwoty 400 zł do kwoty po 1.200 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, poczynając od 28 sierpnia 2024 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia płatności rat w terminie. Dodatkowo, w piśmie procesowym z 12 listopada 2024 r. powódka złożyła wniosek o zabezpieczenie powództwa na czas toczącego się postępowania w zakresie odpowiadającym roszczeniu głównemu. (k. 3, 68-77)

R. S. wniósł o oddalenie powództwa w całości. (k. 12-16)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Sąd Rejonowy w Nysie wyrokiem z 26 stycznia 2010 r. w sprawie III RC 466/09 zasądził od R. S. na rzecz małoletniej wówczas J. S. alimenty w kwotach po 400 zł miesięcznie, płatne do dnia 15-tego każdego miesiąca do rąk matki M. K., z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 1 stycznia 2010 r.

W dacie ustalania obowiązku alimentacyjnego J. S. miała 4 lata. Posiadała orzeczenie o niepełnosprawności, a niepełnosprawność datowana była od urodzenia dziecka. J. miała operację wątroby i usuwaną torbiel. Miesięczny koszt utrzymania dziecka wynosił 700 zł. Matka powódki odbywała staż w spółdzielni i otrzymywała 800 zł netto miesięcznie, a także miała zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 150 zł i zasiłek rodzinny 48 zł. Natomiast pozwany nie pracował, otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych i uzyskiwał pomoc finansową od swojego ojca. Jego syn chorował, był pod opieka kilku poradni, miał rehabilitację. R. S. odwiedzał córkę 1-2 razy w miesiącu.

Dowód: wyrok SR w Nysie z 26 stycznia 2010 r. w aktach III RC 466/09; akta SR w Nysie sygn. III RC 466/09;

Powódka J. S. obecnie mieszka ze swoją matką i ojczymem w C.. Matka powódki jest osobą aktywną zawodowo, pracuje jako sprzedawca i otrzymuje minimalne wynagrodzenie, natomiast jej mąż jest operatorem koparki, pracuje zagranicą i uzyskuje dochód w wysokości 8.000 zł miesięcznie. Oboje pomagają powódce finansowo, kupują wyżywienie, pokrywają koszty utrzymania mieszkania. Matka przekazuje córce kwotę alimentów pobieranych od pozwanego. Powódka we wczesnym dzieciństwie miała wycinaną torbiel na wątrobie i musi być pod stałą kontrolą lekarską. Wizyty i badania odbywają się około 3 razy w roku i są bezpłatne. Powódka przyjmuje leki na wątrobę, których koszt wynosi 100-200 zł miesięcznie. Schorzenie wątroby nie utrudnia jej codziennego funkcjonowania. Nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności. Powódka pali papierosy elektroniczne, których koszt wynosi 30 zł na miesiąc, nie pije alkoholu.

J. S. ukończyła 18 lat, w czerwcu 2024 r. ukończyła 3-letnią Szkołę Branżową I Stopnia o profilu gastronomicznym. Od września 2024 r. rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym Dla Dorosłych w G., w której nauka trwa 4 lata. Zajęcia odbywają się średnio 3 razy w tygodniu, co drugi tydzień, w godzinach od 15:30 do 18:00, czyli przez około 6 dni w miesiącu. Koszt czesnego wynosi 120 zł miesięcznie. W grudniu powódka była obecna tylko 4 razy na zajęciach szkolnych. Powódka planuje dodatkowo ukończyć kursy kosmetyczne. We wrześniu 2024 r. podjęła zatrudnienie w firmie (...) i otrzymała wynagrodzenie w wysokości 2.700 zł. Nie podołała tej pracy z uwagi na system zmianowy i konieczność dojazdów, co było dla niej zbyt męczące. W 2022 r. powódka osiągnęła dochód w wysokości 1.496,98 zł, natomiast w 2023 r. – 6.093,60 zł.

Powódka podejmuje próby znalezienia zatrudnienia, ale bezskutecznie. Odmawiano jej przyjęcia do pracy z uwagi na brak wolnych miejsc. Poza tym, powódka nie posiada prawa jazdy, więc zmuszona jest korzystać z publicznych środków komunikacji, a brak jest dogodnych połączeń, które umożliwiałyby jej podjęcie pracy w miejscach, do których aplikowała. Nie otrzymała dotychczas świadectwa pracy z firmy (...), co uniemożliwia jej zarejestrowanie się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna.

Na koszty utrzymania powódki składają się koszty utrzymania mieszkania: opłata za wodę 66 zł miesięcznie, prąd 97 zł miesięcznie, wywóz nieczystości 21-33 zł miesięcznie, koszt zakupu opału – 400 zł miesięcznie, koszty wizyt u ortodonty w związku z noszeniem aparatu ortodontycznego – 2 razy w miesiącu po 250 zł, a także zakup obuwia i odzieży, który wynosi 300 zł miesięcznie, kosmetyków – 200 zł miesięcznie, telefon i Internet - 67 zł miesięcznie, leki – 100-200 zł miesięcznie, e-papieros – 30 zł miesięcznie, czesne w szkole 120 zł miesięcznie oraz koszt wyżywienia. Powódka wymaga stosowania specjalnej diety lekkostrawnej. Powódka wizytuje także u podologa 4 razy w roku z uwagi na nawracającą kurzajkę. Koszt jednego zabiegu to 130 zł. Uczęszcza do dermatologa raz na 4 miesiące w celu zmiany maści na trądzik. Koszty wyżywienia i utrzymania mieszkania pokrywa matka powódki i jej małżonek. Zdarza się, że J. S. dokłada się kwotą 100 zł do kosztów utrzymania domu.

Powódka nie utrzymuje kontaktu z ojcem od kilku lat. Nie otrzymuje od ojca prezentów ani życzeń urodzinowych bądź z innych okazji. Ma żal do ojca za brak dostatecznego zainteresowania jej życiem. Sama również nie zabiegała o odnowienie relacji z pozwanym.

Dowody: zeznania J. S. e-protokół k. 147-149; zaświadczenie k. 4, 99; świadectwo k. 5; faktura k. 80-83, 172-173, 181; prognoza opłat za prąd k. 84; polecenie przelewu k. 85-89; potwierdzenie przelewu k. 90-98; karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 100-109; pismo szkoły k. 113; PIT za 2022 r. k. 137-140; PIT za 2023 r. k. 141-144; pasek wynagrodzenia k. 145; polisa k. 174-179; oświadczenia potencjalnych pracodawców k. 202-206; zeznania świadka M. K.-Ś. e-protokół k. 207-211; uzupełniające zeznania J. S. e-protokół k. 207-211;

Pozwany R. S. mieszka z żoną i nastoletnim synem w mieszkaniu, które kupił za środki pochodzące z kredytu bankowego. Wcześniej pozwany mieszkał z rodziną z ojcem pozwanego, w domu będącym jego własnością. Syn pozwanego ma 15 lat i uczęszcza do Szkoły Branżowej w G.. Cierpi na chorobę genetyczną skóry – rybią łuskę. Jego skóra jest pergaminowa i często ulega pęknięciom. Konieczny jest zakup maści, które są kosztowne i są zużywane w dużych ilościach. Miesięczny koszt zakupu maści wynosi nawet 1.200 zł. Maść jest bardzo tłusta, więc zachodzi potrzeba częstej wymiany odzieży. Małoletni wymaga regularnych kontroli na oddziale dermatologicznym w Ł., które odbywają się średnio co 2 miesiące, a w razie pogorszenia stanu zdrowia – nawet częściej. Chłopiec posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 152 zł i zasiłek rodzinny 124 zł. Żona pozwanego zajmuje się wychowaniem dziecka i otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia w kwocie 2.988 zł miesięcznie. Zdarza się, że pomaga przez 2-4 godziny sąsiadowi w obieraniu i pakowaniu warzyw. Nie otrzymuje za to wynagrodzenia, tylko dostaje warzywa. Nie pozostaje w zatrudnieniu. Musi być stale dostępna dla syna. Kiedy synowi pęknie skóra i rana krwawi, musi wówczas po niego pilnie jechać do szkoły. Każde stłuczenie powoduje rozerwanie skóry. Bilet miesięczny dla chłopca wynosi 136,68 zł.

Pozwany od 1 marca 2020 r. pracuje jako operator ciągnika rolniczego, na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, w firmie (...) zajmującej się przeładunkiem zbóż. Z tytułu zatrudnienia otrzymuje wynagrodzenie w kwocie średnio około 3.775 zł netto miesięcznie. Premie uznaniowe otrzymuje sporadycznie. Nie korzysta z delegacji w pracy z uwagi na problemy z kręgosłupem. Pozwany ma wielopoziomowe zmiany dyskoplastyczne w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa z podrażnieniem korzeni nerwu kulszowego prawego. Wcześniej prowadził własną działalność i pracował w lesie jako pilarz. Posiada wyuczony zawód blacharz samochodowy. Pozwany ponosi koszty zakupu opału, butli z gazem, opłaty za wodę 100 zł miesięcznie, gaz 300 zł miesięcznie, Internet 100 zł miesięcznie, telefon pozwanego i jego syna 300 zł miesięcznie. R. S. pozostaje w ustroju rozdzielności majątkowej z żoną. Łączny dochód w rodzinie pozwanego wynosi około 7.309 zł miesięcznie. W 2021 r. pozwany uzyskał dochód 32 720,08 zł, w 2022 r. – 33 325,86 zł, w 2023 r. – 55 352,42 zł. Ewentualne wyższe zarobki są równoznaczne z większą ilością przepracowanych godzin, obecnie jednak pozwany nie jest w stanie pracować dłużej niż 8 godzin z uwagi na problemy z kręgosłupem. Próbował podjąć się pracy w lesie z uwagi na korzystniejszy dochód, ale okazało się to zbyt obciążające z uwagi na nasilające się bóle kręgosłupa. Czasem na silne dolegliwości bólowe skutkuje tylko zastrzyk przeciwbólowy, tabletki wówczas nie działają.

Pozwany posiada nieruchomość stanowiącą użytki rolne, którą dzierżawi i z tego tytułu otrzymuje czynsz dzierżawny w kwocie 500-1.000 zł rocznie. Posiada samochód H. (...), rocznik 2018. Spłaca raty kredytów zaciągniętych na zakup samochodu i mieszkania. Rata kredytu za dom wynosi 1.700 zł.

Pozwany płaci regularnie alimenty na córkę J.. Nie przyczynia się dodatkowo, poza alimentami, do kosztów utrzymania córki. Nie przekazuje prezentów, nie składał życzeń z okazji urodzin córki. Wiedział o problemach zdrowotnych córki, ponieważ podpisywał zgody na leczenie, ale nie dokładał się do kosztów leczenia. Obecnie nie utrzymuje kontaktu z córką. Ich relacje na przestrzeni lat się rozluźniły. Pozwany nie dbał o podtrzymanie więzi.

Dowody: zeznania J. S. e-protokół k. 147-149; zeznania R. S. e-protokół k. 147-149; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 19, 121; umowa o kredyt k. 20-23; umowa pożyczki k. 24-26; orzeczenie o niepełnosprawności k. 27; karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 28-31; decyzja (...) k. 32-34; faktura k. 35-38, 164-165; PIT za 2021 r. k. 122-126; PIT za 2022 r. k. 127-130; PIT za 2023 r. k. 131-135; zaświadczenie lekarskie k. 161, 163; e-mail k. 162; zeznania świadka K. S. e-protokół k. 207-211; zeznania świadka M. K.-Ś. e-protokół k. 207-211; zeznania świadka W. W. e-protokół k. 207-211; uzupełniające zeznania R. S. e-protokół k. 207-211;

Sąd zważył, co następuje:

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a także aktach sprawy Sądu Rejonowego w Nysie o sygn. akt III RC 466/09, w szczególności na dowodach z dokumentów, opisanych pod poszczególnymi elementami stanu faktycznego, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań powódki J. S. oraz pozwanego – R. S. oraz zeznań świadków: K. S., M. K.-Ś. i W. W., które posłużyły do ustalenia sytuacji osobistej i materialnej stron oraz miesięcznych kosztów ich utrzymania. Sąd dał wiarę zeznaniom w/w osób w zakresie powyżej poczynionych ustaleń faktycznych, albowiem w tym zakresie zeznania te korespondowały z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, które z wyżej podanych względów zostały uznane za przez Sąd za wiarygodne, a nadto korespondowały z zasadami doświadczenia życiowego.

Po wnikliwym przeanalizowaniu zebranych w sprawie dowodów i dokonaniu ich oceny w granicach przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c., Sąd doszedł do przekonania, iż powództwo wniesione przez J. S. przeciwko R. S. o podwyższenie alimentów nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawa prawna dochodzonego roszczenia znajduje się w art. 138 k.r.o., zgodnie z którym, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, przy czym przez „zmianę stosunków” rozumieć należy zmianę kosztów utrzymania osoby uprawnionej do alimentów jak również zmianę możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej. W dalszej kolejności należy jednak oprzeć się na przepisach będących w ogólności podstawą obowiązku alimentacyjnego, a więc art. 128 k.r.o, art. 133 § 1 k.r.o., w szczególności zaś art. 135 k.r.o., który przewiduje, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego ocenia się z uwzględnieniem posiadanej przez niego wiedzy, umiejętności, możliwe do osiągnięcia przy dołożeniu przez niego należytej staranności. Świadczenia, do których rodzice są zobowiązani względem dzieci mogą mieć postać materialną bądź niematerialną. Przy określaniu świadczeń materialnych należy mieć na względzie możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych, czyli co mogliby uzyskać przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości zarobkowania. Świadczenia niematerialne wiążą się z kolei z osobistymi staraniami rodzica o rozwój i wychowanie dziecka. Określając obowiązek alimentacyjny zawsze należy mieć na uwadze, że dziecko ma prawo żyć na równej stopie życiowej ze swoimi rodzicami i rodzice mają obowiązek mu to zapewnić. Oznacza to, że rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. Jednak w sytuacji, gdy możliwości zarobkowe zobowiązanego rodzica są ograniczone, nie można obciążać go obowiązkiem alimentacyjnym w zakresie przewyższającym te możliwości, doprowadzając go tym samym do niedostatku i niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb.

Przy uwzględnieniu powyższego, rolą Sądu w pierwszej kolejności było ustalenie, czy od czasu wydania ostatniego orzeczenia nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków. Zmiana stosunków to istotne zwiększenie się, ewentualnie zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, które uzasadniają potrzebę skorygowania, zmniejszenia lub zwiększenia wysokości świadczeń alimentacyjnych. Należy wziąć pod uwagę okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków majątkowych stron takie jak: zmiana stosunków własnościowych powodująca utratę bądź zwiększenie majątku, okoliczności świadczące o zmianie możliwości zarobkowych i majątkowych stron, takie istotne zmiany w zakresie stanu zdrowia. Zaznaczyć trzeba, że zmiana stosunków będąca podstawą do zmiany orzeczenia musi zaistnieć po uprawomocnieniu się wyroku, w którym zasądzono alimenty.

Wykazanie okoliczności uzasadniających zwiększenie obowiązku alimentacyjnego zgodnie z art. 6 kc leżało po stronie powodowej. Analiza stanu faktycznego dokonana w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, a także w oparciu o zeznania stron i świadków, doprowadziła Sąd do wniosku, iż w realiach niniejszej sprawy zasadnym jest utrzymanie wysokości świadczenia alimentacyjnego na dotychczasowym poziomie.

Istotną zmianą jaka zaszła w czasie od ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego u powódki jest przede wszystkim fakt, że zakończyła ona edukację na poziomie szkoły branżowej. Co prawda od czasu ustalenia alimentów upłynęło wiele lat, ale nie można pomijać faktu, że obecnie powódka jest osobą pełnoletnią, która posiada wyuczony zawód i osiągnęła już możliwość samodzielnego utrzymania się. Powódka wprawdzie kontynuuje naukę, ale uczęszcza do szkoły zaocznej. Zajęcia odbywają się 3 razy w tygodniu, w tym sobotę w godzinach 15:30-18:00, co dwa tygodnie. Zatem łącznie jest w szkole 6 dni w miesiącu, co nie koliduje z pracą zarobkową. Ponadto z zaświadczenia przedłożonego przez placówkę, w której kontynuuje naukę powódka wynika, że zajęcia lekcyjne są tak zaplanowane, aby osoby uczące się mogły podejmować zatrudnienie. Powódka może zatem bez większych trudności pracować zawodowo, podejmuje próby zatrudnienia i uczestniczy w procesach rekrutacyjnych. Otrzymała pracę w firmie (...), ale szybko z niej zrezygnowała (po niepełnych dwóch miesiącach), twierdząc, że to praca ponad jej siły, choć jest osobą młodą i generalnie zdrową. Z zebranych dowodów nie wynika, aby istniały po stronie powódki jakiekolwiek przeciwskazania zdrowotne do podjęcia zatrudnienia. Schorzenie wątroby nie utrudnia jej codziennego funkcjonowania, a samo leczenie farmakologiczne i sporadycznie odbywane kontrole lekarskie nie stanowią przeszkody do podejmowania pracy. Powódka nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Sąd jednocześnie zaznacza, że potrzeby powódki są po części zabezpieczone dotychczasową kwotą alimentów, a pozostałe koszty utrzymania córki pokrywa matka. Niemniej jednak podkreślić należy ponownie, że powódka posiada możliwości zarobkowe, ma wyuczony zawód pozwalający jej na podjęcie zatrudnienia i samodzielne utrzymanie się.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo w całości jako nie znajdujące usprawiedliwionych podstaw w zgromadzonym materiale dowodowym.

Biorąc pod uwagę charakter sprawy oraz sytuację materialną powódki, która nie jest zbyt korzystna z uwagi na fakt, że J. S. dopiero poszukuje pracy, Sąd odstąpił od obciążenia jej kosztami postępowania po myśli art. 102 k.p.c., mimo, iż jest stroną przegrywającą proces.