Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Nysie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

20 grudnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Rejonowego Remigiusz Drzewiecki
Protokolant:	sekretarz sądowy Patrycja Szatanik

po rozpoznaniu 19 grudnia 2024 r. na rozprawie w N.

sprawy z powództwa P. F.

przeciwko A. P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej A. P. na rzecz powódki P. F. 800 zł (osiemset złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 18 maja 2022 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanej A. P. na rzecz powódki P. F. 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów opłaty sądowej, 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, 17 zł (siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 92,08 zł (dziewięćdziesiąt dwa złote osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów doręczeń komorniczych, 132,84 zł (sto trzydzieści dwa złote osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów zaliczki na wynagrodzenie kuratora, wszystkie te koszty wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od prawomocności niniejszego wyroku do dnia zapłaty,

III.  przyznaje kuratorowi nieznanej z miejsca pobytu pozwanej r. pr. A. Fus wynagrodzenie za sprawowanie funkcji kuratora w wysokości 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych), należny od tego wynagrodzenia podatek od towarów i usług w wysokości 62,10 zł (sześćdziesiąt dwa złote dziesięć groszy) oraz zwrot kosztów dojazdu na rozprawę w wysokości 149,50 zł (sto czterdzieści dziewięć złotych pięćdziesiąt groszy) z zaliczki wpłaconej na ten cel przez powódkę w kwocie 132,84 zł (sto trzydzieści dwa złote osiemdziesiąt cztery grosze) k. 92 akt I C 857/23 upr., a w pozostałym zakresie z sum budżetowych Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Nysie;

IV.  nakazuje ściągnąć od pozwanej A. P. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Nysie 348,76 zł (trzysta czterdzieści osiem złotych siedemdziesiąt sześć groszy) tytułem zwrotu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa kosztów wynagrodzenia kuratora.

UZASADNIENIE

Pozwem nadanym 5 sierpnia 2022 roku do Sądu Rejonowego w Nysie powódka P. F. reprezentowana przez radcę prawnego, wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej A. P. 800 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 18 maja 2022 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu w kwocie 387 zł, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu podano, że powódka na prośbę pozwanej pożyczyła jej: 28 listopada 2019 roku - 350 zł, 2 grudnia 2019 roku – 150 zł oraz 16 stycznia 2020 roku – 300 zł oraz, że obopólnie ustalono, że spłata zaciągniętego zobowiązania nastąpi do 31 grudnia 2020 roku. Pozwana jednak, pomimo zadeklarowanej spłaty, nie dokonała żadnej wpłaty celem wykonania zobowiązania wobec powódki. W uzasadnieniu pozwu wskazano ponadto, że wiadomością z 24 marca 2021 roku pozwana dokonała niewłaściwego uznania powództwa. Jako datę wymagalności roszczenia oznaczono 18 maja 2022 roku.

29 listopada 2022 roku w sprawie I Nc 1174/22 (k. 47) referendarz sądowy w sądzie Rejonowym w Nysie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanej A. P., aby w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaciła powódce P. F. 800 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od 18 maja 2022 roku do dnia zapłaty oraz tytułem zwrotu kosztów procesu 297 zł, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się nakazu, do dnia zapłaty.

Wobec nieskuteczności doręczenia nakazu zapłaty, w piśmie złożonym do Sądu Rejonowego w Nysie 17 kwietnia 2023 roku (k. 71-72), powódka wniosła o ustanowienia kuratora dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu.

W piśmie złożonym do Sądu Rejonowego w Nysie 1 czerwca 2023 roku (k. 79-80), powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów doręczenia pozwanej korespondencji za pośrednictwem komornika, w wysokości 92,08 zł.

Postanowieniem z 8 sierpnia 2023 roku ustanowiono na podstawie art. 144 k.p.c. kuratora dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu, w osobie radcy prawnego (k. 93).

W sprzeciwie od nakazu zapłatyz 8 września 2023 roku (k. 109-113),pozwana zastępowana przez kuratora zaskarżyła orzeczenie w całości, a ponadto wniosła o oddalenie powództwa w całości, przyznanie wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji kuratora według norm prawem przepisanych w wysokości 100 % stawki minimalnej powiększonej o wartość podatku VAT, a także wniosła o zwrot wydatków poniesionych w związku z pełnieniem funkcji kuratora i podjętymi w tym zakresie czynnościami, według spisu kosztów, który zostanie przedłożony.

W sprzeciwie zakwestionowano roszczenie co do zasady jak i wysokości. Podniesiono, że powódka nie przedłożyła umowy pożyczki, z której wynikałaby kwota pożyczki oraz data spłaty należności, a także niezasadność naliczania odsetek, gdyż z przedłożonego dowodu śledzenia przesyłek nie wynika, kto dokonał odbioru przesyłki. Ponadto wskazano, że korespondencja z portalu społecznościowego datowana jest na maj 2021 roku, ponad dwa lata od daty sporządzenia sprzeciwu, tym samym wobec braku kontaktu z pozwaną - brak jest informacji czy zobowiązanie istnieje, a tym samym czy należność została spłacona.

W piśmie złożonym na rozprawie 29 października 2024 roku (k. 136) kurator złożył spis kosztów z którego wynika, że w celu dojazdu na rozprawę pokonał 130 km na trasie O. – N. – O., przyjmując stawkę 1,15 zł za km, co daje łącznie 149,50 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z rachunku bankowego powódki P. F. o nr (...) dokonano następujących przelewów o tytule „pożyczka” na rachunek pozwanej A. P. nr (...):

- 28 listopada 2019 roku na kwotę 350 zł,

- 2 grudnia 2019 roku na kwotę 150 zł,

- 16 stycznia 2020 roku na kwotę 300 zł.

dowód: potwierdzenia przelewów z: 28 listopada 2019 roku, 2 grudnia 2019 roku i 16 stycznia 2020 roku k. 8-10 .

24 marca 2021 roku doszło do wymiany wiadomości w formie elektronicznej pomiędzy powódką P. F., a pozwaną A. P.. Pozwana A. P. poinformowała P. F., że zepsuła jej się pralka i dokupiła węgiel, zwróciła się o „ostatnią szansę do wypłaty kwietniowej”. Jednocześnie obiecała, że zacznie ją spłacać.

Późniejsze wiadomości, kierowane przez P. F. do A. P. odnośnie zwrotu pożyczki, pozostały bez odpowiedzi, tak jak próby połączeń głosowych.

dowód: wydruk korespondencji elektronicznej k. 11.

Powódka P. F. za pośrednictwem pełnomocnika, pismem datowanym na 9 maja 2022 roku, wezwała pozwaną A. P. do zapłaty kwoty 800 zł wraz z ustawowymi odsetkami, w nieprzekraczalnym terminie do 17 maja 2022 roku. W piśmie wskazano, że wzmiankowana należność wynika z tytułu zobowiązania do zapłaty w ramach udzielonych pożyczek: 28 listopada 2019 roku w kwocie 350 zł, 2 grudnia 2019 roku w kwocie 150 zł i 16 stycznia 2020 roku w kwocie 300 zł.

Wezwanie zostało doręczone pozwanej A. P. 13 maja 2022 roku.

dowód: wezwanie do zapłaty z 9 maja 2022 roku k. 12, skan potwierdzenia nadania k. 13, wydruk ze śledzenia przesyłek Poczty Polskiej k. 45.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości, tak co do roszczenia głównego jak i odsetkowego.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, Sąd oparł się na dokumentach zaoferowanych jedynie przez powódkę, a także kierował się zasadą wynikającą z art. 6 k.c., zgodnie z którą ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (ciężar dowodu). Co prawda, powódka wezwana na rozprawę celem przesłuchania nie stawiła się, wobec czego Sąd pominął dowód z jej przesłuchania, niemniej jednak zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający dla ustalenia okoliczności faktycznych, które wpłynęły na rozstrzygnięcie. Sąd, mając na względzie art. 233 § 1 k.p.c., dokonał także swobodnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego, zgodnie z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego.

W ocenie Sądu powódka skutecznie wykazała, że pożyczyła pozwanej łącznie kwotę 800 zł. Kluczowym dowodem w sprawie okazały się potwierdzenia przelewów zatytułowanych „pożyczka”, przekazanych z rachunku bankowego powódki, na rachunek należący do pozwanej, co nie zostało w sprawie zakwestionowane. Materialnoprawną podstawą rozstrzygnięcia stanowią przepisy stanowiące o pożyczce, wynikające z treści art. 720 k.c. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Ponadto, w art. 720 § 2 k.c. określono, że umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Jest to zastrzeżenie formy wyłącznie dla celów dowodowych ( ad probationem). Oznacza to, że umowa pożyczki może być skutecznie zawarta w dowolnej formie, także w sposób dorozumiany ( per facta concludentia), zaś niedochowanie formy dokumentowej w wypadku pożyczki o wartości przekraczającej 1000 złotych, nie skutkuje nieważnością umowy pożyczki, a jedynie ograniczeniami dowodowymi wynikającymi z art. 74 k.c. Wskazane w nim ograniczenia dowodowe nie występują, jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą dokumentu. W przepisie tym mowa jest o tzw. początku dowodu, którym może być każdy dokument wskazujący bądź to bezpośrednio bądź pośrednio, że dokonano danej czynności prawnej. W szczególności uznaje się, jak wskazano m. in. w wyroku Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2018 roku, w sprawie I CSK 182/17, że dowód przelewu na konto stanowi uprawdopodobnienie faktu zawarcia i dokonania wskazywanej przez strony umowy pożyczki za pomocą dokumentu. Nie sposób zatem uznać zarzutu kuratora w postaci nieprzedłożenia przez powódkę umowy pożyczki, gdyż taka zgodnie z obowiązującymi aktualnie przepisami, dla takiej wartości pożyczki konieczna nie była. Powódka natomiast zachowała formę dokumentową, w postaci potwierdzeń przelewów środków pieniężnych. Z przedłożonych dokumentów z łatwością można wykalkulować, że suma zobowiązania opiewa na 800 zł.

W tym miejscu wskazać należy, że w ocenie Sądu nie doszło do podnoszonego przez powódkę uznania niewłaściwego długu, a uznania właściwego, o większej doniosłości prawnej. Choć instytucja ta nie jest uregulowana przepisami, odnosi się do niej najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, w wyroku z 13 marca 2024 roku w sprawie II CSKP 2256/22. Uznanie niewłaściwe jest oświadczeniem wiedzy dłużnika, obejmującym świadomość ciążącego na nim długu i może być dokonane w sposób dorozumiany. Zobowiązany nie musi również wskazywać podstawy prawnej ani dokładnej wysokości uznawanego roszczenia. Oświadczenie wiedzy kwalifikowane jako uznanie niewłaściwe nie musi być skierowane do uprawnionego, ale wystarczy, aby uprawniony dowiedział się o nim. Z kolei, co w ocenie Sądu wynika z przedłożonego wydruku wiadomości elektronicznych, doszło do uznania - jednak właściwego, gdyż, w ślad za powołanym orzecznictwem, uznanie właściwe jest czynnością prawną dokonaną między dłużnikiem a wierzycielem, w której dłużnik potwierdza swoje zobowiązanie. Jej dopuszczalność wynika z zasady swobody umów. Zobowiązany składa oświadczenie woli, w którym potwierdza istnienie swojego obowiązku i zobowiązuje się do jego realizacji, a do takiego zobowiązania, poprzez „obietnicę” spłaty doszło na gruncie niniejszej sprawy.

Za chybiony ponadto okazał się także zarzut kuratora w postaci terminu naliczania odsetek. Powódka uzupełniła materiał dowodowy o wydruk informacji ze śledzenia przesyłek Poczty Polskiej, z którego wynika, że przedsądowe wezwanie do zapłaty zostało odebrane przez pozwaną 13 maja 2022 roku. Przesyłka doręczona była za pośrednictwem operatora pocztowego, którego działalność regulowana jest przez przepisy Prawa Pocztowego, stanowiące m. in. o tym, że przesyłka może zostać wydana ze skutkiem doręczenia osobie pełnoletniej zamieszkałej z adresatem (art. 37 ust. 2 pkt 3), co ma też odzwierciedlenie w przepisach kodeksu postępowania cywilnego (art. 138 § 1 k.p.c.).

Datę zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie uzasadnia okoliczność, że w przedsądowym wezwaniu do zapłaty skutecznie doręczonym pozwanej, zakreślono jej termin zapłaty dochodzonej należności do 17 maja 2022 roku. Uznać zatem należy, że niespełnienie świadczenia przez pozwaną, skutkowało popadnięciem w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za które to opóźnienie powódka, na podstawie przepisu art. 481 § 1 k.c. może domagać się odsetek ustawowych za opóźnienie, choćby z tej przyczyny nie poniosła żadnej szkody.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i wynikającej z niego zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Za stronę przegrywającą należało uznać pozwaną, a na zasądzone koszty w łącznej wysokości 611,92 zł, złożyły się poniesione przez stronę powodową: opłata od pozwu w wysokości 100 zł wynikająca z art. 13 pkt 2 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 270 zł przyznane zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora, która wraz z należnym podatkiem VAT wyniosła 132,84 zł, a także koszty doręczenia korespondencji pozwanej przez komornika wynoszące 92,08 zł i wynikające z postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Olkuszu Ł. S. z 3 marca 2023 roku, wydanego w sprawie Kmn 5/23. O odsetkach należnych od kosztów procesu, Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ zd. 1 k.p.c., w myśl którego od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Stosownie do art. 98 § 1 ¹ zd. 3 k.p.c. o obowiązku zapłaty tych odsetek sąd orzeka z urzędu.

Odnośnie rozstrzygnięcia o wynagrodzeniu kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej, zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40 % stawek minimalnych za czynności radców prawnych określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 22 ⁵ ust. 3 ustawy z 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych, nie mniej niż 60 zł. Zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, minimalna stawka za prowadzenie sprawy dla tej wartości przedmiotu sporu (800 zł) wynosi 270 zł.

Sąd zasądzając pełną stawkę minimalną kuratorowi, uwzględnił § 1 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej, zgodnie z którym wysokość wynagrodzenia w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w kwocie wyższej niż określona w ust. 1, a nieprzekraczającej wskazanych stawek minimalnych, jeżeli uzasadnia to: nakład pracy kuratora, w szczególności czas poświęcony na przygotowanie się do działania w postępowaniu, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie. W niniejszej sprawie, kurator stawił się na rozprawie, a nadto aktywnie uczestniczył w postępowaniu, złożył sprzeciw od nakazu zapłaty oraz podnosił zarzuty, co zdaniem Sądu wskazuje na nakład pracy kuratora pozwalający na zwiększenie mu wynagrodzenia. Sąd podziela dominujące stanowisko wyrażane w ostatnim orzecznictwie, m. in. w wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 1 sierpnia 2024 roku w sprawie I AGa 71/24, zgodnie z którym nie ma podstaw do różnicowania wysokości wynagrodzenia należnego adwokatowi bądź radcy prawnemu w zależności od pełnionej przez nich funkcji kuratora, pełnomocnika z urzędu czy pełnomocnika z wyboru, dlatego koszty te zostały podwyższone do wysokości stawki minimalnej za czynności radców prawnych, bez obniżenia tej stawki do wysokości 40%. Ponadto, Sąd uznał za zasadne przyznanie kuratorowi zwrotu kosztów związanych z dojazdem na rozprawę w wysokości 149,50 zł. Zgodnie z § 2 powołanego na wstępie tego akapitu rozporządzenia, kuratorowi przysługuje zwrot wydatków poniesionych przez niego w związku z wykonywaniem czynności w danej sprawie. Wysokość zwrotu wydatków, o których mowa w ust. 1, nie może przekraczać kwot wynikających z przepisów w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.

Należność kuratora została powiększona o podatek VAT zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z 21 stycznia 2022 roku, w sprawie o sygn. akt: III CZP 37/22. Sąd Najwyższy przyjął bowiem, że jeżeli kuratorem jest adwokat, jego wynagrodzenie podlega podwyższeniu o należny podatek od towarów i usług. W niniejszej sprawie kuratorem wyznaczono radcę prawnego, stąd per analogiam rozstrzygnięcie tut. Sądu.

Odnośnie kosztów zasądzonych od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Nysie, Sąd wydał orzeczenie w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c. Sąd orzekł o obowiązku zwrotu wydatków w zakresie wynagrodzenia kuratora, które przewyższyło wysokość wpłaconej przez powódkę na ten cel zaliczki, a które to wydatki tymczasowo zostały pokryte z sum budżetowych Skarbu Państwa do wysokości 348,76 zł. W myśl powołanego przepisu z ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.