I C 61/24 - zarządzenie, wyrok, uzasadnienie Sąd Rejonowy w Nysie z 2025-06-12
Sygn. akt: I C 61/24 upr.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
12 czerwca 2025 roku
Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
Sędzia Sądu Rejonowego Remigiusz Drzewiecki |
Protokolant: |
p.o. protokolanta sądowego Paulina Bigos |
po rozpoznaniu 5 czerwca 2025 roku na rozprawie w N.
sprawy z powództwa (...) z siedzibą w Luksemburgu
przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.
o zapłatę
I. zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej (...) z siedzibą w Luksemburgu 752,29 zł (siedemset pięćdziesiąt dwa złote dwadzieścia dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 17 listopada 2023 roku do dnia zapłaty,
II. w pozostałym zakresie powództwo oddala,
III. zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej (...) z siedzibą w Luksemburgu 1213,06 zł (tysiąc dwieście trzynaście złotych sześć groszy) tytułem zwrotu części kosztów procesu, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od prawomocności niniejszego wyroku do dnia zapłaty,
IV. nakazuje ściągnąć od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Nysie 102 zł (sto dwa złote) tytułem części kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłego sądowego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa,
V. nakazuje ściągnąć strony powodowej (...) z siedzibą w Luksemburgu na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Nysie 73,89 zł (siedemdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt dziewięć groszy) tytułem części kosztów przeprowadzania dowodu z opinii biegłego sądowego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Pozwem z 23 stycznia 2024 r. powód H. S. z siedzibą w Luksemburgu reprezentowany przez adwokata, wytoczył powództwo przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. (dalej: (...) S.A.), wnosząc o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz strony powodowej 1292,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 752,29 zł od 17 listopada 2023 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 540 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Jednocześnie powód domagał się zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, z uwzględnieniem uiszczonej opłaty od udzielonego pełnomocnictwa.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że 23 lipca 2023 r. doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki D. nr rej. (...) będący własnością R. N.. Sprawca zdarzenia był objęty ochroną ubezpieczeniową u pozwanej. Właściciele pojazdu dokonali zgłoszenia szkody stronie pozwanej. W toku postępowania likwidacyjnego nr (...) pozwana uznała swoją odpowiedzialność za powstałą szkodę oraz wypłaciła 3190,18 zł odszkodowania. Powód podał, że odszkodowanie nie czyni zadość kodeksowej zasadzie pełnej kompensacji szkody, nie daje możliwości przywrócenia stanu pojazdu sprzed szkody. Wobec zaniżenia wysokości szkody przez zakład ubezpieczeń, powód w celu wyliczenia prawidłowej wysokości kosztów naprawy zmuszony został zlecić sporządzenie prywatnej kalkulacji zewnętrznemu podmiotowi, w związku z czym poniósł koszt w wysokości 540 zł. Wydatek ten pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z działaniem sprawcy polegającym na spowodowaniu kolizji drogowej i odmowie wypłacenia pełnej wysokości odszkodowania. Powód podał, że w drodze cesji nabył wierzytelność przysługującą zbywcom wobec strony pozwanej w związku z przedmiotową szkodą komunikacyjną, o czym poinformował stronę pozwaną. Pismem z 30 listopada 2023 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty uzupełniającego odszkodowania w wysokości 1292,29 zł lecz nie przyniosło to rezultatu.
W odpowiedzi na pozew z 6 marca 2024 r. (k. 47-59) strona pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. , reprezentowana przez adwokata wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pełnomocnik strony pozwanej potwierdził, że pozwany przyjął swoją odpowiedzialność za zdarzenie, do którego doszło 23 lipca 2023 r. w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki D. o nr rej. (...) należący do R. N.. Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powodowej oraz zakwestionował skuteczność umowy cesji wierzytelności zawartej pomiędzy poszkodowanym R. N., a stroną powodową. W dalszej kolejności pozwana wskazała, iż powód w żadnym zakresie nie udowodnił wysokości roszczenia ponad kwotę, która została wypłacona przez pozwanego poszkodowanemu w toku postępowania likwidacyjnego. Na ubezpieczycielu ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych i takie ubezpieczyciel spełnił wypłacając poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3190,18 zł. Pozwana wskazała, iż w trakcie postępowania likwidacyjnego sporządzona została wycena uszkodzonego pojazdu oraz analiza kosztów naprawy dokonując ich racjonalizacji i ustalając je na prawidłowym poziomie. Posłużono się w tym celu uśrednionymi wartościami rynkowymi aby wartość odszkodowania faktycznie odpowiadała poniesionej przez poszkodowanego szkodzie, a przyznana kwota była adekwatna. Ponadto podkreślono, iż kosztorys sporządzony w postępowaniu likwidacyjnym w żadnym stopniu nie został zakwestionowany przez poszkodowanego, nie zarzucano, iż został sporządzony nieprawidłowo ani nie wskazywano, iż stawki w nim przyjęte zostały zaniżone. Pozwana podkreśliła, iż wysokości szkody nie mogą określać wirtualne koszty w przypadku, kiedy istnieje możliwość naprawienia szkody po kosztach niższych. Pozwany zakwestionował także refundację kosztów prywatnej opinii w wysokości 540 zł. Wskazał, że zlecenie sporządzenia kalkulacji naprawy pojazdu określającej jej hipotetyczne koszty nie miało sensu, prowadzi do nadmiernego i nieuzasadnionego zwiększenia rozmiaru szkody. Niezależnie od powyższego pozwany podkreślił, że kosztorys, który przedstawił powód nikt nie podpisał, nie sposób więc przyjąć aby sporządził go profesjonalny rzeczoznawca.
Na dalszym etapie postępowania strony pozostały przy swoich stanowiskach w sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
23 lipca 2023 r. o godz. 7.45 na ul. (...) we W. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, gdzie sprawczyni parkując nie zachowała należytej ostrożności w wyniku czego doszło do szkody w pojeździe marki D. o nr rejestracyjnym (...). Pojazd był własnością R. N.. R. N. nie był świadkiem zdarzenia drogowego, ani użytkownikiem pojazdu. Sprawczyni wypadku w chwili zdarzenia objęta była obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdu mechanicznego u strony pozwanej. Pojazd przed wypadkiem nie posiadał nienaprawionych uszkodzeń. Wcześniej uszkodzony pojazd był przedmiotem również innych kolizji – najechanie na inny pojazd na parkingu oraz najechanie na szlaban w miejscowości S. wskutek czego szlaban został uszkodzony.
Dowody: bezsporne, oświadczenie sprawcy wypadku k. 9, kopia dowodu rejestracyjnego pojazdu w aktach szkody na płycie CD k. 94, zeznania świadka R. N. z dnia 28 maja 2024r. k. 98-99.
Poszkodowany R. N. zgłosił (...) S.A. fakt zaistnienia szkody w samochodzie i jednocześnie wystąpił o przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego w granicach odpowiedzialności z umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, którym wyrządzono szkodę, w tym wypłatę należnych świadczeń.
Następnie na zlecenie (...) .U. S.A. w W. wykonana została kalkulacja naprawy z dnia 16 listopada 2023 r. nr (...), w której ubezpieczyciel ustalił wysokości szkody nr (...) na 2593,64 zł netto (3190,18 zł brutto), w tym: robocizna w kwocie 140 zł netto przy przyjęciu stawki za roboczogodzinę w kwocie 100 zł oraz koszty części zamiennych 2453,64 zł netto. (...) .U. S.A poinformowało poszkodowanego, że naprawa pojazdu za kwotę wskazaną w kosztorysie możliwa jest w warsztacie rekomendowanym przez firmę ubezpieczeniową.
Decyzją z 17 listopada 2023 r. (...) .U. S.A przyznało poszkodowanemu w sprawie (...), która dotyczy pojazdu marki D. o nr rej. (...) odszkodowanie w wysokości 3190,18 zł. Podano, że wysokość odszkodowania ustalona została w oparciu o kalkulację naprawy z dnia 16 listopada 2023 r.
Dowody: decyzja z 17 listopada 2023 r. k. 10, ustalona wysokość szkody z 23 lipca 2023 r. k. 11, kosztorys k. 12-13, dokumenty w aktach szkody na nośniku CD k. 94.
23 listopada 2023 r w O., pomiędzy R. N. (cedent), a (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. (cesjonariusz), została zawarta umowa cesji wierzytelności, na mocy której cedent zbył na rzecz cesjonariusza wszelkie wierzytelności, w tym przyszłe, z tytułu szkody w pojeździe marki D. o nr rej. (...), mającej miejsce 23 lipca 2023 r., przysługujące mu wobec sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela w zakresie OC albo wobec ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia AC ewentualnie innych podmiotów odpowiedzialnych za szkodę, w tym (...), (...), (...) S.A. Umowę przelewu wierzytelności w imieniu poszkodowanego podpisała pełnomocnik A. T., działająca w oparciu o udzielone jej 22.11.2023 r. pełnomocnictwo.
Dowody: umowa cesji wierzytelności z 23.11.2023 r. k. 20-21, pełnomocnictwo z 22.11.23 r. k. 22, dokumenty w aktach szkody na nośniku CD k. 94,
24 listopada 2023 r. doszło do zawarcia kolejnej umowy przelewu (cesji) wierzytelności - umowy sprzedaży, na mocy której (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. (Zbywca), przelał na rzecz strony powodowej H. S. z siedzibą w Luksemburgu (Nabywca) wszelkie wierzytelności, w tym przyszłe, z tytułu szkody w pojeździe marki D. o nr rej. (...), mającej miejsce 23 lipca 2023 r., przysługujące im wobec sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela w zakresie OC albo wobec ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia AC ewentualnie innych podmiotów odpowiedzialnych za szkodę, w tym (...), (...), (...) S.A. Pod oświadczeniami stron widnieją podpisy P. K., działającej w imieniu Zbywcy na podstawie udzielonego jej pełnomocnictwa z 9 sierpnia 2022 r. oraz J. T., działającej w imieniu (...) sp. z o.o. z siedzibą w O., któremu H. S. z siedzibą w Luksemburgu pełnomocnictwem z 1 września 2022 r. udzieliło upoważnienia do reprezentowania i występowania w imieniu Nabywcy przed sadami powszechnymi, organami administracji i towarzystwami ubezpieczeniowymi. Upoważnienia w imieniu H. S. z siedzibą w Luksemburgu udzielili, w obydwu pełnomocnictwach: J. – Francois B., P. N. oraz L. A. M. H..
Dowody: umowa przelewu (cesji) wierzytelności – umowa sprzedaży z 24.11.2023. k. 24, pełnomocnictwo z 09.08.2022 r. dla P. K. i J. T. k. 25, pełnomocnictwo dla (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. z 01.09.2022 r. k. 26, wyciąg dot. H. F. z Rejestru Handlowego i Spółek z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski k. 31-36, wydruk z centralnej informacji KRS k. 37-39, akta szkodowe na nośniku CD k. 94.
Strona powodowa nie zgadzając się z wysokością przyznanego przez ubezpieczyciela odszkodowania zleciła (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R. wykonanie kalkulacji szkody. 23 listopada 2023 r. została wykonana w systemie A. kalkulacja naprawy nr 344/11/23G, zgodnie z którą całkowity koszt naprawy pojazdu marki D. nr rej. (...) wynosi 3942,47 zł brutto. Z tytułu analizy i wydania opinii szkody częściowej pojazdu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w R. 24 listopada 2024 r wystawiło fakturę VAT nr (...) opiewającą na 540 zł, która została uregulowana przez stronę powodową.
Dowody: kalkulacja naprawy nr 344/11/23G z 23.11.2023 r. k. 15-16, faktura nr (...) 24 listopada 2023. k. 17.
Pismem z 30 listopada 2023 r. H. S. z siedzibą w Luksemburgu wezwała (...) .U. S.A. do zapłaty 1292,47 zł stanowiącej różnicę między kwotą 3942,47 zł wynikającą z prywatnego kosztorysu, a kwotą 3190,18 zł wyliczoną przez pozwanego w kalkulacji naprawy oraz kwoty 540 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzonego prywatnego kosztorysu. Jako załączniki do wezwania oznaczono min.: zawiadomienie o przelewie wierzytelności, kosztorys naprawy sporządzony przez (...) Sp. z o.o., umowę cesji wierzytelności.
W odpowiedzi na powyższe (...) S. A. podała, że przyznała już poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3190,18 zł, które odpowiada stracie w majątku spowodowanej zdarzeniem drogowym, za które przyjęło odpowiedzialność. Podniesiono, że nie przedstawiono wystarczających dowodów na to, aby cedent poniósł wyższe koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, które zostało już skompensowane wypłaconym odszkodowaniem. Wskazano, że brak jest podstaw także do tego aby zwrócić powodowi koszty związane ze sporządzeniem prywatnej kalkulacji.
Dowody: wezwanie do zapłaty 30 listopada 2023r. k. 18, pismo pozwanego k. 19.
W następstwie zdarzenia z 23 lipca 2023 r. uszkodzony został samochód marki D. o nr rej. (...), rok produkcji 2009, numerze VIN: (...), data pierwszej rejestracji 16 lipca 2009 r. W dacie zdarzenia samochód miał 14 lat. Przebieg samochodu wynosił 307 476 kilometrów. W dniu kolizji w pojeździe wszystkie elementy nadwozia miały powłokę lakierniczą oryginalną - fabryczną. Uszkodzeniu uległ zderzak przedni z lewej strony od strony kierowcy który kwalifikował się do naprawy.
Wysokość poniesionej szkody w przedmiotowym pojeździe po zdarzeniu z 23 lipca 2023 wynosi 3942,47 zł brutto, przyjmując średnie stawki za naprawy blacharsko-lakiernicze oraz mechaniczne stosowane przez zakłady specjalizujące się w naprawach powypadkowych pojazdów samochodowych, w tym również poza serwisowych (nieautoryzowanych) o standardzie usprzętowienia technicznego w których, kompetencje, kwalifikacje pracownicze oraz specjalistyczne wyposażenie umożliwia dokonanie technologicznej naprawy pojazdu. Stawka ta na rynku lokalnym za naprawy blacharsko – lakiernicze oraz mechaniczne kształtuje się na poziomie 130 zł netto za 1 roboczogodzinę.
Odszkodowanie przyznane przez pozwanego w kwocie 3190,18 zł brutto za uszkodzenia pojazdu po szkodzie komunikacyjnej jest zaniżone i nie uwzględnia całkowitych, a także uzasadnionych kosztów naprawy samochodu, zgodnych z technologią producenta. Poszkodowany pojazd został naprawiony, lecz nie przywrócony do stanu sprzed zdarzenia. Nie wymieniono zderzaka na nowy, lecz zasmarowano uszkodzenia pastą. Następnie poszkodowany M. N. sprzedał pojazd za 25 000 zł.
Dowody: opinia biegłego sądowego K. G. k. 115-121, opinia uzupełniająca z 14 marca 2025r. k. 146, zeznania świadka R. N. z dnia 28 maja 2024 r. k. 98-99, zeznania świadka R. N. z 5 czerwca 2025 r. k. 168-168v.
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części. Sąd oddalił powództwo w zakresie zwrotu kwoty 540zł z tytułu sporządzenia prywatnej ekspertyzy przez stronę powodową.
Bezspornymi pomiędzy stronami procesu były: fakt uszkodzenia 23 lipca 2023 r. pojazdu marki D. o nr rej. (...), będącego własnością M. N., osoba sprawcy szkody oraz zakres szkody, a także to, że sprawca był ubezpieczony u strony pozwanej w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jak i to, że do ubezpieczyciela poszkodowanego (...) .U. S.A. została zgłoszona szkoda oraz że ubezpieczyciel ten przeprowadził postępowanie likwidacyjne szkody (...) i przyznał poszkodowanemu kwotę 3190,18 zł brutto w ramach bezpośredniej likwidacji szkody. Bezsporne było również to, że strona powodowa nabyła w drodze cesji wierzytelność przysługującą (...) sp. z o.o. z siedzibą w O. w stosunku do (...) S.A., którą to Cedent uprzednio nabył od poszkodowanego M. N., na mocy umowy cesji z 23 listopada 2023 r., pozostającą w związku ze szkodą komunikacyjną mającą miejsce 23 lipca 2023 r. Sporna pozostawała kwestia wysokości kosztów prac niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody.
Ustaleń faktycznych Sąd dokonał na podstawie dokumentów przedłożonych przez stronę powodową oraz stronę pozwaną (...) .U. S.A. prowadzącą postępowanie likwidacyjne, których autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana. Do ustalenia stanu faktycznego posłużyły też zeznania świadka - poszkodowanego w kolizji, które są spójne, logiczne. Znalazły one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym w tym opiniach biegłego sądowego K. G. z 9 sierpnia 2024r. i 14 marca 2025 r. których ustalenia Sąd przyjął za własne, o czym szerzej poniżej.
Przepis art. 361 k.c. stanowi, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła (§1) i w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§2). Jednocześnie, zgodnie z art. 363 § 1 k.c. zdanie pierwsze, naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Natomiast, jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania, co do zasady, powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania (§2).
Z kolei wedle przepisu art. 13 ust. 2 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z dnia 16 lipca 2003 r.) w obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy gwarancyjnej ustalonej w umowie. Zgodnie natomiast z art. 19 ust. 1 powołanej ustawy poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia niezwłocznie ubezpieczonego. Ponadto stosownie do art. 34 ust. 1 tej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Wreszcie art. 14 ust 1 ustawy z 22 maja 2003 r stanowi, że zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Wedle ustępu 2 wyżej wskazanego artykułu, w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1 okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie chyba, że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1 przywołanego przepisu, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.
Mając na uwadze wskazane powyżej przepisy prawa, należy stwierdzić, że zakres obowiązku odszkodowawczego wyznaczony został przez przepis art. 361 § 2 k.c. zgodnie, z którym naprawienie szkody w mieniu (szkody majątkowej) obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Tym samym szkoda, to nic innego, jak uszczerbek w prawnie chronionych dobrach poszkodowanego, czyli stan niekorzystny dla poszkodowanego, przy czym powstały wbrew woli poszkodowanego. Wskazany przepis powszechnie uznawany jest, jako przejaw aprobaty ustawodawcy dla obowiązku pełnego kompensowania szkody majątkowej, tak w zakresie straty, jak i utraconych korzyści, przy czym o stracie mówimy wówczas, gdy nastąpiło zmniejszenie aktywów lub zwiększenie pasywów poszkodowanego, a więc rzeczywisty uszczerbek w majątku należącym do niego w chwili zdarzenia, za które odpowiedzialność została przypisana oznaczonemu podmiotowi. A zatem uczynienie zadość obowiązkowi płynącemu z art. 361 k.c. wymaga aby odszkodowanie miało charakter pełnego w granicach szkody prawnie relewantnej albowiem, co do zasady, celem odpowiedzialności odszkodowawczej jest usunięcie uszczerbku wywołanego określonym zdarzeniem. Natomiast skoro podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, to oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszonych zdarzeniem wyrządzającym szkodę, obejmując między innymi to, co w majątku ubyło na skutek zdarzenia. Odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego powstały w następstwie zdarzenia wyrządzającego szkodę.
Ustalenia istnienia i wielkości szkody dokonuje się za pomocą metody różnicowej, która nakazuje przyjąć za szkodę różnicę między rzeczywistym stanem dóbr poszkodowanego z chwili dokonywania ustaleń a stanem hipotetycznym, jaki istniałby, gdyby do zdarzenia sprawczego nie doszło. Metoda ta charakteryzuje się tym, że uwzględnieniu podlegają wszelkie następstwa określonego zdarzenia dla majątku poszkodowanego, nie tylko bezpośrednie np. w postaci uszkodzenia samochodu, co miało miejsce w tej sprawie, ale także i dalszych konsekwencji, których skutkiem jest zmniejszenie aktywów albo zwiększenie pasywów poszkodowanego.
W przypadku odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej – a z takim mamy do czynienia w tej sprawie, świadczenie zakładu ubezpieczeń zawsze polega na wypłacie sumy pieniężnej i nie może przybrać postaci restytucji naturalnej chyba, że poszkodowany wyrazi wyraźną zgodę na taką formę przywrócenia uszkodzonej rzeczy do stanu sprzed powstania szkody. Przepis art. 805 k.c. stanowi, bowiem, że świadczenie ubezpieczyciela, przy ubezpieczeniu majątkowym, polega na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.
Przenosząc powyższe rozważania ogólne na grunt tej sprawy, należy podkreślić, że wysokość odszkodowania ma odpowiadać kosztom przywrócenia uszkodzonemu pojazdowi wartości sprzed wypadku. A skoro wartość sprzed wypadku może zostać przywrócona w następstwie naprawy pojazdu, to odszkodowanie powinno odpowiadać kosztom tej naprawy, przy czym za słuszne należy uznać twierdzenie, że w sytuacji, gdy naprawienie szkody ma nastąpić przez zapłatę przez zobowiązanego odpowiedniej sumy pieniężnej, to wysokość tej sumy winna być tak ustalona, aby rekompensowała naprawienie całej poniesionej szkody. W tym miejscu warto przytoczyć fragment uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z 11.06.2001 r. (sygn. akt V CKN 266/00) zgodnie, z którym w przypadku szkody w pojeździe mechanicznym, przez odpowiednią sumę pieniężną wymienioną w art. 363 k.c. należy rozumieć taką, która odpowiada wysokości szkody, a zatem taką, jaką poszkodowany musi zapłacić za towary i usługi służące restytucji uszkodzonego pojazdu. Jednocześnie roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana, a obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę odszkodowania nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić (por. wyrok SN z 16.05.2002 sygn. akt V CKN 1273/00, wyrok SA w Katowicach z 17.03.2004 r. sygn. akt I ACa 32/04). Tym samym, za zasadne należy uznać twierdzenie, że naprawienie szkody w sytuacji, gdy ma nastąpić przez zapłatę przez zobowiązanego odpowiedniej sumy pieniężnej, winno polegać na zapłacie sumy pieniężnej ustalonej według przewidywanych kosztów naprawy pojazdu, na które składają się: określone konieczne prace naprawcze oraz koszt nowych części zamiennych, a także koszt materiałów związanych z pracami naprawczymi i montażem nowych elementów pojazdu w miejsce uszkodzonych. Jednocześnie wysokość odszkodowania winna uwzględniać rynkowe ceny oryginalnych części zamiennych, a nie ich nieautoryzowanych zamienników, a także ceny usług koniecznych do przeprowadzenia naprawy, skoro za uzyskane odszkodowanie poszkodowany ma mieć stworzoną możliwość przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed wypadku, korzystając w tym celu z usług warsztatów naprawczych oraz stosując części zamienne właściwe dla marki uszkodzonego pojazdu, zapewniające mu przez to przywrócenie pojazdowi wartości sprzed wypadku i wyrównania powstałego w następstwie wypadku uszczerbku w majątku poszkodowanego. Nie powinno również budzić wątpliwości to, że wartość pojazdu na rynku określa między innymi jego marka, a co za tym idzie to, że pojazd w całości składa się z oryginalnych elementów autoryzowanych przez producenta danej marki samochodu.
Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen części zamiennych i usług występujących na lokalnym rynku. Ponadto winno obejmować kwotę podatku od towarów i usług (VAT) w zakresie, w jakim poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego o kwotę podatku naliczonego (por. uchwały SN z 13.06.2003 sygn. akt III CZP 32/03 i z 17.05.2007 sygn. akt III CZP 150/06).
W tym miejscu należy podkreślić, poszkodowany nie ma obowiązku skorzystać z propozycji naprawy uszkodzonego pojazdu w sieci naprawczej warsztatów współpracujących z zakładem ubezpieczeń, a nie korzystając z takiej propozycji przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed powstania szkody, nie może ponieść żadnych negatywnych konsekwencji. W szczególności, zakład ubezpieczeń nie jest uprawniony ograniczyć kwoty odszkodowania w sytuacji, gdy koszt naprawy samochodu lub zakupu części zamiennych będzie wyższy niż możliwy do uzyskania w sieci naprawczej TU, a poszkodowany, mimo to nie przyjął propozycji naprawy samochodu w jednym z warsztatów współpracujących z (...) S.A. Naprawa szkody przez zakład ubezpieczeń w ramach odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego może przybrać postać restytucji naturalnej, tylko i wyłącznie, kiedy poszkodowany wyrazi taką wolę wyrównania powstałej szkody. Z punktu widzenia prawa poszkodowanego do pełnej kompensacji szkody majątkowej bez znaczenia pozostaje ewentualna kwestia uzyskania niższego kosztu naprawy uszkodzonego pojazdu w ramach naprawy zleconej przeprowadzonej w warsztacie należącym do sieci naprawczej pozwanego zakładu ubezpieczeń. Dysponentem formy uzyskania pełnej kompensacji szkody majątkowej w ramach odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody, zawsze pozostaje poszkodowany, a obowiązek zakładu ubezpieczeń naprawienia szkody przez zapłatę odszkodowania nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Podkreślenia wymaga również to, że w przypadku odszkodowania przysługującego od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego mowa jest, nie o kosztach najwyższych, najniższych czy realnych, ale o niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztach naprawy pojazdu, które należy ponieść, aby uszkodzony pojazd udało się doprowadzić do stanu odpowiadającego stanowi sprzed powstania szkody. Poszkodowany, zgodnie z zasadą pełnej kompensacji szkody majątkowej, za uzyskane odszkodowanie ma mieć, bowiem stworzoną realną możliwość przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed wypadku, korzystając w tym celu z usług warsztatów naprawczych oraz stosując części zamienne właściwe dla marki uszkodzonego pojazdu, zapewniające mu przez to przywrócenie pojazdowi wartości sprzed wypadku i wyrównania powstałego w następstwie wypadku uszczerbku w majątku poszkodowanego, przy czym ostatecznie to poszkodowany zdecyduje czy z tej możliwości skorzysta czy też odstąpi od naprawy pojazdu albo poprzestanie na naprawie dokonanej po najniższych kosztach, ale niegwarantującej mu, że w ten sposób pojazd zostanie przywrócony do stanu sprzed powstania szkody, nie tylko w rozumieniu stanu technicznego pozwalającego na dopuszczenie pojazdu do ruchu drogowego, ale również stanu odpowiadającego wartości rynkowej pojazdu sprzed postania szkody, na którą to wartość wpływ ma nie tylko to, czy samochód był uszkodzony, ale także czy jego naprawa została przeprowadzona przy użyciu części zamiennych odpowiadających tym, które w pojeździe zastosował jego producent (oryginalnych oznaczonych logo producenta pojazdu) oraz zgodnie z technologią naprawy pojazdu zalecaną przez jego producenta. Ostateczny wybór zawsze winien należeć do poszkodowanego i nigdy nie może stanowić przesłanki dla ustalenia wysokości należnego mu odszkodowania.
Stosownie natomiast do art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl art. 509 § 2 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Biegły sądowy z zakresu techniki samochodowej K. G., w wydanej przez siebie opinii wyliczył, że wysokość szkody w pojeździe marki D. o nr rej (...), będącej następstwem zdarzenia drogowego z 23 lipca 2023 r. wynosi 3942,47 zł brutto, przyjmując średnie stawiki za naprawy blacharsko-lakiernicze oraz mechaniczne stosowane przez zakłady specjalizujące się w naprawach powypadkowych pojazdów samochodowych, w tym również poza serwisowych (nieautoryzowanych) o standardzie usprzętowienia technicznego w których, kompetencje, kwalifikacje pracownicze oraz specjalistyczne wyposażenie umożliwia dokonanie technologicznej naprawy pojazdu. Stawka ta na rynku lokalnym za naprawy blacharsko – lakiernicze oraz mechaniczne kształtuje się na poziomie 130 zł netto za 1 roboczogodzinę. Natomiast odszkodowanie przyznane przez pozwanego nie pozwala na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody przy zastosowaniu średnich stawek stosowanych w zakładach blacharsko – lakierniczych oraz technologii naprawy zalecanej przez producenta.
W dacie zdarzenia samochód miał 14 lat. Przebieg samochodu wynosił 307 476 kilometrów. W dniu kolizji wszystkie elementy nadwozia miały powłokę lakierniczą oryginalną - fabryczną. Poszkodowany dokonał naprawy pojazdu po zdarzeniu, lecz nie doprowadził do stanu sprzed zdarzenia drogowego. Nie wymienił zderzaka na nowy, lecz jedynie zamaskował usterkę przy użyciu pasty, po czym zbył pojazd za kwotę 25 000 zł. Mając powyższe na uwadze, w ocenie Sądu zasadnym było ustalenie wysokości szkody w pojeździe marki D. o nr rej. (...) odpowiadającej uzasadnionym kosztom naprawy pojazdu, przyjmując średnie stawiki za naprawy blacharsko-lakiernicze oraz mechaniczne w wysokości 130 zł za roboczogodzinę. Sąd uznał sporządzoną opinię biegłego sądowego K. G. za wiarygodny i wystarczający materiał dowodowy dla poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Wnioski z niej płynące przyjął za własne. Opinia jest bowiem pełna, spójna i logiczna.
Jak wskazał biegły, w kosztorysie sporządzonym przez (...) .U.S.A zastosowano zaniżone stawki roboczogodziny dla napraw blacharsko – lakierniczych wynoszący 100 zł netto zamiast średnich stawek 130 zł były zaniżone w porównaniu do obowiązujących w okresie powstania szkody kwot na rynku N. i okolic oraz w ogóle na terenie woj. (...).
W świetle powyższych ustaleń oraz powołanych przepisów prawa, zdaniem Sądu, nie może budzić wątpliwości fakt, że odszkodowanie w wysokości 3190,18 zł przyznane poszkodowanemu przez stronę pozwaną w toku postępowania likwidacyjnego jest zaniżone. Sąd mając na uwadze powyższe, w tym wydaną w sprawie przez biegłego opinię oraz wysokość przyznanego odszkodowania w toku postępowania likwidacyjnego szkody uznał, że powództwo zasługuje prawie w całości na uwzględnienie i zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej, tytułem uzupełniającego odszkodowania 752,29 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od 17 listopada 2023 r. (tj. dnia wydania przez (...) S.A. decyzji o przyznaniu odszkodowania) do dnia zapłaty. W ocenie Sądu, w tym dniu ubezpieczyciel dysponował wszystkimi niezbędnymi danymi, co do rozmiarów szkody powstałych w pojeździe D. na skutek zdarzenia drogowego z 23 lipca 2023 r. Strona pozwana miała możliwość dokonania pełnej i rzetelnej oceny zasadności żądania. Nie czyniąc natomiast zadość uzasadnionemu, jak wykazało przeprowadzone postępowanie dowodowe, żądaniu powódki, co do kwoty należnej tytułem odszkodowania, strona pozwana popadła w stan opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Nie spełnienie świadczenia w pełnym zakresie ustalonym przez Sąd, skutkowało popadnięciem w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za które to opóźnienie powód, na podstawie przepisu art. 481 § 1 k.c. może domagać się odsetek ustawowych za opóźnienie, choćby z tej przyczyny nie poniósł żadnej szkody. Mianowicie powołany przepis stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zakład ubezpieczeń realizując obowiązek wypłaty odszkodowania za szkodę majątkową w ramach obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, stosując zasadę pełnej kompensacji szkody, winien dołożyć należytej staranności w ustaleniu zakresu szkody oraz wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu pozwalających na przywrócenie przez poszkodowanego za wypłacone odszkodowanie pojazdu do stanu sprzed powstania szkody w pełnym tego słowa rozumieniu, a zatem również w zakresie rynkowej wartości pojazdu i w ustawowym 30 - dniowym terminie wypłacić poszkodowanemu należne mu odszkodowanie. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że przyznane poszkodowanym odszkodowanie, jako znacząco zaniżone i jako takie nie pozwalało na przywrócenie stanu uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed powstania szkody. Stąd, w ocenie Sądu, żądanie pozwu w zakresie daty początkowej, od której miały zostać zasądzone ustawowe odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego przez stronę pozwaną z tytułu odszkodowania należało uznać za w pełni zasadne.
W ocenie Sądu, na wysokość szkody poniesionej przez (...) z siedzibą w Luksemburgu nie składa się kwota zapłacona przez powódkę tytułem przygotowania kalkulacji, mającej na celu oszacowanie wartości szkody powstałej w pojeździe. W tym zakresie należy przyznać rację stronie pozwanej, że wydatek ten nie był niezbędny ani też nie stanowił elementu szkody w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.
Powódka, jako podmiot profesjonalnie zajmujący się obrotem i dochodzeniem wierzytelności, posiada odpowiednie narzędzia oraz doświadczenie umożliwiające samodzielne dokonanie wstępnej oceny wartości szkody, co zresztą czyni już na etapie nabywania roszczenia. Z dostępnych danych wynika również, że (...) pozostaje powiązana kapitałowo i organizacyjnie ze spółką (...) sp. z o.o., której przedmiot działalności – zgodnie z informacjami ujawnionymi w Krajowym Rejestrze Sądowym – obejmuje m.in. szacowanie ryzyka oraz oszacowywanie poniesionych strat ( (...) 66.21.Z). Oznacza to, że powódka dysponuje realnym dostępem do wiedzy i zasobów umożliwiających dokonanie tego rodzaju analiz bez konieczności angażowania podmiotów zewnętrznych. W konsekwencji, koszt sporządzenia kalkulacji szkody nie może być uznany za element rzeczywistej szkody poniesionej przez powódkę, a tym samym nie podlega zasądzeniu od strony pozwanej.
Orzeczenie w przedmiocie odsetek od wskazanej kwoty uzasadnia natomiast powołany powyżej art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c.
Zgodnie z art. 100 § 1 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty procesu wzajemnie znoszą się lub są stosunkowo rozdzielane. W przedmiotowej sprawie powództwo zostało uwzględnione w zakresie 752,29 zł z dochodzonej kwoty 1292,29 zł, co oznacza, że powód wygrał sprawę w 58 %, zaś pozwany w 42 %. W związku z tym, sąd dokonał stosunkowego rozdzielenia kosztów postępowania pomiędzy powoda i pozwanego.
Powód poniósł następujące koszty procesu: 100 zł opłaty od pozwu, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 270 zł wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej ustalonej na podstawie § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Łącznie 2287 zł. Koszty należne powodowi to 58 % z 2287 zł = 1326,46 zł
Koszty poniesione przez pozwanego to: 270 zł wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej ustalonej na podstawie § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Koszty należne pozwanemu to 42 % z 270 zł = 113,40 zł
Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1213,06 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu. Kwota ta stanowi różnicę pomiędzy kosztami należnymi pozwanemu od powoda w wysokości 113,40 zł, a kosztami należnymi powodowi od pozwanego w wysokości 1326,46 zł.
W zakresie kosztów opinii biegłego pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa, sąd również zastosował zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd obciążył kosztami biegłego pokrytymi przez Skarb Państwa w wysokości 175,89 zł strony w zakresie w jakim przegrały proces tj. powoda w 42 %, a pozwanego w 58 %.
Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.
ZARZĄDZENIE
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Nysie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Sądu Rejonowego Remigiusz Drzewiecki
Data wytworzenia informacji: